Teksty przygotowane na podstawie zaleceń klinicznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021r.
Bardzo ważne jest rozróżnienie – cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2 to dwie różne choroby.
Różne są też przyczyny tych chorób.
Cukrzyca typu 1 należy do grupy chorób z autoagresji.
Autoagresja polega na tym, że układ immunologiczny atakuje własne, zdrowe komórki.
Tworzy tzw. przeciwciała. One niszczą komórki beta trzustki, które wydzielają insulinę. Cukrzyca typu 1, od początku pojawienia się, jest związana z niedoborem insuliny.
Inaczej to wygląda w przypadku cukrzycy typu 2
Cukrzyca typu 2 jest związana z:
- insulinoopornością, czyli niewłaściwym działaniem insuliny – nie transportuje glukozy z krwi do komórek,
- zaburzeniem produkcji insuliny.
Co to oznacza i co powoduje?
- Twój organizm wytwarza insulinę, ale ona nie działa prawidłowo (czasami jest też tak, że w Twoim organizmie insuliny jest za mało).
- Insulina nie transportuje glukozy z krwi do komórek Twojego organizmu. To powoduje, że glukoza zatrzymuje się w krwi i masz wysoki poziom cukru. Jest to związane z tym, że tkanki mięśniowe, wątroby, tłuszczowe są mniej wrażliwe, niż powinny, na działanie insuliny. Jest to związane z insulinoopornością – podstawowe informacje.
- W związku z tym Twoja trzustka musi mocniej pracować i wytwarza dużo insuliny, żeby regulować poziom cukru (glukozy), który zatrzymuje się we krwi. Jest nadprodukcja insuliny.
- Po jakimś czasie insulina (której cały czas jest dużo w Twoim organizmie), obniża poziom cukru we krwi.
Jak to wygląda w praktyce?
Przykład:
- Jeżeli Twój posiłek zawiera dużo węglowodanów i cukrów prostych (np. cukier, miód) to Twój organizm dostał sporą dawkę energii i poziom cukru gwałtownie wzrósł.
- Twoja trzustka zaczęła intensywnie pracować, ale nie jest w stanie od razu wyprodukować tyle insuliny, by wyrównać cukier. Może się pojawić chwilowa hiperglikemia, czyli przecukrzenie po posiłku.
- Twoja trzustka cały czas intensywnie pracuje, wydziela coraz więcej insuliny i poziom cukru we krwi się obniża – nawet poniżej normy.
- W Twoim organizmie dochodzi do wahań poziomu cukru i insuliny – z czego Ty najczęściej nie zdajesz sobie sprawy. A to prowadzi do rozregulowania różnych procesów metabolicznych, które zachodzą w Twoim organizmie.
Co dalej?
Być może oznaczasz cukier – na przykład 2 godz. po posiłku i jego poziom jest niski.
Możesz myśleć: O co chodzi? Jaka cukrzyca?
Przecież mam niski cukier, czyli wszystko jest w porządku. Niestety tak nie jest!
W Twoim organizmie dochodzi do procesów, które opisaliśmy powyżej.
Są wahania poziomu cukru, trzustka za mocno pracuje i „wyrzuca” za dużo insuliny, by wyrównać Twój cukier (glukozę) we krwi. To wszystko wpływa negatywnie na Twoje zdrowie.
Cukrzyca jest podstępna.
Nie lekceważ jej – podchodź do niej świadomie, a będziesz mógł z nią dobrze funkcjonować, tak jak robi to wiele osób.
Cukrzyca typu 2 to choroba przewlekła
- Prowadzi do wielu niebezpiecznych powikłań.
Dlatego tak ważna jest profilaktyka, wychwycenie stanu przedcukrzycowego i właściwe leczenie pełnoobjawowej cukrzycy.
- Jest nazywana chorobą cywilizacyjną, bo w dużym stopniu wynika z otyłości i niewłaściwych nawyków żywieniowych.
Najczęściej dotyka osoby dorosłe, po 30. roku życia. Coraz częściej rozwija się u dzieci i młodzieży, co się wiąże głównie z ich otyłością. - Prognozy przewidują, że w 2030 r. na świecie będzie ok. 360 mln osób chorych na cukrzycę, a w 2040 r. – ok. 640 mln. (Interna Szczeklika, 2019).
Dobra informacja!
Jest to choroba, którą Ty możesz częściowo zarządzać – głównie poprzez odpowiednią dietę i aktywność fizyczną.
Samokontrola i samoopieka – to Twoje zadanie!
Ważne jest:
- codzienne monitorowanie poziomu cukru i przyjmowanie leków,
- w razie potrzeby – podawanie odpowiednich dawek insuliny – więcej o insulinie czytaj tu
- przestrzeganie zaleceń dotyczących diety,
- codzienna aktywności fizyczna.
Tak jak pisaliśmy Ci powyżej – odpowiedzialne traktowanie cukrzycy to krok do świadomego życia i korzystania z jego uroków z cukrzycą typu 2 u boku.